He au pūangiangi, he aukaha mō te Poari o Te Mātāwai

Pānui Pāpāho

.
Ko ngā kopounga hou o te Poari, ko Penetaui Kleskovic, ko Dr Kiri Tamihere-Waititi, rātou ko Kiwa Hammond (mauī-matau).

Hīnei te reo rāhiri a ngā Hoa-Toihau o Te Mātāwai, a Reikura Kahi rāua ko Brenda Soutar ki ngā mema hou o te Poari Matua: Ko Dr Kiri Tamihere-Waititi, ko Penetaui Kleskovic, ko Kiwa Hammond rātou ko Ruakiri Fairhall.

Nā rāua te kōrero, he ringa tōhaunui ēnei e whanake ai te Poari Matua me tōna titikaha ki te raupine i ngā hapori, ngā whānau, ngā hapū, me ngā iwi ki te whakarauora i te reo Māori ki ngā whakareanga. 

Ka rere ngā kupu whakamihi, ngā kupu whakamiha a te Poari Matua ki ngā tautōhito a Wenarata Kingi (tētahi māngai o te Minita Whakawhanaketanga Māori), a Bernie O’Donnell (tētahi o ngā Hoa-Toihau, o ngā mema hoki o Te Reo Tukutuku), a Bryce Murray (te poutaki mō Te Arawa), a Paulette Tamati-Elliffe (te poutaki mō Te Tai Tonga) mō tō rātou whakapeto ngoi; i ngākau whakakiriūka ahakoa ngā taero a Kupe.

“E  mihi ana ki tō rātou manawanui ki te huatau  ‘Kia Ūkaipō anō te Reo’ - hei reo matua i ngā kāinga me ngā hapori. E rere ana ngā whakawhetai,” te maioha a Reikura.

E ai ki a Reikura Kahi, “ E rewa ana te ngākau te rāhiri i a Penetaui rātou ko Kiri, ko Ruakiri, ko Kiwa ki ēnei tūranga urungi. He puna mātauranga tō tēnā, tō tēnā, ka mutu he mātanga whakarauora i te reo Māori ki ō rātou kāinga, hapori me ngā iwi hoki. E hīkaka ana ki te mahi tahi ki a rātou.”

Ko te kopounga a te Minita Whakawhanaketanga Māori, ko Penetaui Kleskovic (o Ngāpuhi Nui Tonu, o Ngā Iwi katoa o Muriwhenua). He hōhonu te puna mātauranga mō ngā Tikanga-ā-iwi, me ngā Mātauranga Māori anō hoki. I tū hoki ia hei kaiwhakahaere matua ki Te Kāhui Kaitiaki Rangatira o Te Aupōuri mō Ngā Whakahaerenga Mahinga Ika me te ringa Whakawhanake i te ahumoni anō hoki. Ka mutu, he Kai kaunihera ia ki ngā Rohe Pōti Māori o Ngā Tai o Tokerau mō Te Kaunihera o Te Hiku o Te Ika.

Ko te kopounga a Te Tai Tonga, ko Kiwa Hammond (o ta imi Moriori, o Ngāti Kahungunu o Te Wairoa, o Ngāti Ruapani, o Rongowhakaata). He Hoa-Toihau mō Aatea Solutions, he kaitohu matua anō hoki. He kaiurungi reo mō ta rē me kā tikane Moriori (te reo me ngā tikanga Moriori).  Nō mua i tēnei tūranga hei mema Poari, he pakari tōna tū hei mema o Te Pae Motuhake o Te Tai Tonga.

Ko te kopounga a Te Reo Tukutuku, ko Dr Kiri Tamihere-Waititi. He raukura o te Kōhanga Reo me te Kura Kaupapa Māori. I kuraina hoki ia ki Te Kura Kaupapa Māori o Hoani Waititi Marae. Kua whanake ake ia hei kaimātai hinengaro haumanu. He kātuarehe i te ao Kapa Haka, ka mutu he pou taunaki mō Whānau Ora.

Tērā te Poutaki taupua o Te Arawa, ko Ruakiri Fairhall (o Ngāti Tarāwhai, o Te Arawa, o Te Whakatōhea) e mārama ana ki ngā pūkenga kāwana nōna i te Tarahiti o Ngāti Tārāwhai Iwi, Te Reo Irirangi o Te Arawa me Ngā Kohinga Whakairo o Hinemihi, hei kaitarahiti. He kaihāpai a Ruakiri i ngā kaupapa reo Māori o roto mai o te rohe o Te Arawa Waka, he kaikawe kaupapa whakawhanake i te reo Māori hoki ki Rānana. He ngākau pūmau tonu tōna ki ōna iwi, ka mutu he tautōhito hoki o Te Pae Motuhake o Te Arawa.

Ko te kopounga a te Poari Matua, ko Brenda Soutar (o Ngāti Awa, o Ngāti Porou, o Ngāi Tai ki Tāmaki) ka tū hei Hoa-Toihau taupua. Waihoki kua kopoua ko Karl Smith (o Ngāti Raukawa ki te Tonga, o Ngāti Tukorehe, o Ngāti Rākaipaaka, o Rongowhakaata) hei Tumu Whakarae taupua, ka mutu mā rāua ēnei kawenga nui e pīkau kia whakakīia rā anō ngā tūranga nei.