Bilingual Kura/School Traffic Sign unveiled in Rotorua

Media release

I huraina e Te Minita o Te Manatū Waka rāua ko te Hoa Toihau o Te Mātāwai a Reikura Kahi tētahi o ngā tohu huarahi kura reorua tuatahi i te rā nei i Rotorua, i whakaputahia whai muri i te whakamanatanga o tētahi ture huarahi whenua hou.

 

I huraina ngā tohu i Te Kura o Whangamarino i Ōkere i te Huarahi Matua 33.

 

"I mahi tahi a Te Mātāwai me Waka Kotahi ki te whakatutuki i tēnei mahi. E whanaunga anate whāingaa te karauna mō te whakarauora i te reo Māori, e mea ana, kia māhorahora te reo me te whāingaa Te Mātāwai kia ūkaipō anō te reo," te kī a Michael Wood.

 

I kī te Hoa Toihau a Reikura Kahi o Te Mātāwai i ū rāua tahi ko Mātai Smith o te poari ki te whakarite ka rongohia ngā whakaaro o te iwi Māori, ā, ka whāia hei whakarei ake i te tuakiri o te iwi me te Māori i te roto i ngā iwi.

 

"E tino mihi ana ahau ki te tika o te whakanui i tēnei āhuatanga i Rotorua, whai muri i ngā mahinga nui me te pūmau a Te Tatau o Te Arawa me tā rātau kaupapa Rotorua Reorua”, te kī a Reikura Kahi.

 

I whakaputaina te hoahoa o ngā tohu Kura kia kōrerorerohia tūmatanuitia i tērā tau. Nā tēnei, i mana te huringa ki te ture huarahi whenua i te 5 o Āperira 2022, ā, i āhei ai ngā tohu huarahi whenua reorua

 

Ka āwhina tēnei huringa ture me te whakamahinga ōrite ake, haumaru ake puta noa i Aotearoa. Ka whakakapi ngā tohu i ngā tohu reo Ingarihi anake. Ka whakatūria ēnei ina whakahaerehia ngā mahi haumaru hou i ngā kura, ina whakakapi rānei i ngā tohu tawhito.

 

"Neke atu i te 2500 ngā kura i Aotearoa, e whakaatu ana tēnei i tētahi whai wāhitanga ki te tautoko i te mana o te reo Māori hei reo whaimana o Aotearoa me te whakapiki i te whai wāhi atu o te iwi o Aotearoa ki te reo Māori mā ngā tohu huarahi," te kī a Mr Wood.

 

"Tēnei te mihi atu ki ngā kaitaunaki i te reo Māori i Rotorua. E hia tau rātau e tono ana ki a mātau kia whakaūngia te wāhi o te reo Māori, ā, ahakoa e mōhio ana mātau he roa te wā, e hari ana ahau kua whai pātuitanga mātau me ngā tukanga kia taea ai te whakatū tohu hurahi reorua i Aotearoa, te kī a Michael Wood.

 

Ko te whakaurunga mai o te ture hou he wāhanga nō te kaupapa ngā tohu hurahi reorua a He Tohu Huarahi Māori i arahina e Te Mātāwai me Waka Kotahi e nui atu ai ngā tohu reorua puta noa i te motu.

Kei te whakatairanga a Waka Kotahi i tēnei wā kia haumaru ake a SH33, i roto i te kaupapa Ara ki te Kore. Kei roto i ngā mahi whakatairanga i te haumaru ko tētahi ara ngātahi me ngā moutere hīkoi e whā me te whakarite ka haumaru ake mō ngā tamariki ki te hīkoi, te eke pahikara, papaneke rānei ki te kura.

 

KA MUTU

Ngā kōrero tautoko:

 

Kei te tautokona He Tohu Huarahi Māori e tētahi kapa pūkenga-maha nō ngā tari e rua me tētahi rōpū mātanga whakamāori kōrero nō ngā pito katoa o te motu. He mea whakatū a Te Mātāwai i te tau 2016 e Te Ture o te Reo Māori, ā, ka mahi tahi kite Karauna ki te whakaora i te reo Māori.

 

Kua whakahautia e Waka Kotahi he rangahau hei tautuhi i ngā tauira kei tāwāhi me te āta tirotiro i ngā pānga haumaru o ngā tohu reorua. He maha ngā whenua e whakamahi ana i ngā tohu reorua, ā, kāore i kitea he whakaaturanga e tohu ana i piki te maha o te hunga i mate, i whara kino rānei nā ngā tohu reorua i ngā wāhi i inea tēnei (hei tauira i Kotirana). Ka kitea te kōrero rangahau me ētahi mōhiohio anō i konei: https://www.nzta.govt.nz/roads-and-rail/he-tohu-huarahi-maori-bilingual-traffic-signs-programme/(external link)